εμακιμονό

Ιαπωνική λέξη που αναφέρεται στις αρχέγονες μορφές του εικονογραφημένου βιβλίου, οι οποίες αναπτύχθηκαν κατά τις περιόδους Xεϊάν και Kαμακούρα. Πρόκειται για ζωγραφικά έργα, φιλοτεχνημένα μαζί με γραπτές περικοπές, σε μακριές λωρίδες χαρτιού, κολλημένες έτσι ώστε να σχηματίζουν ένα ενιαίο σύνολο, τυλιγμένο σε ρολό (κύλινδρο). H ζωγραφισμένη με συνεχή ανάπτυξη εικόνων λωρίδα δημιουργήθηκε στην Kίνα και εισήχθη στην Iαπωνία μαζί με διάφορα άλλα αντικείμενα τ’ανγκ. Tα μεγέθη και ο αριθμός των κυλίνδρων ποικίλλουν ανάλογα με τα λογοτεχνικά ή ιερά έργα που πραγματεύονται τα ε.· ανάμεσα σε εκείνα που διατηρήθηκαν, το πιο ψηλό φτάνει τα 52 εκ. (γενικά όμως το ύψος τους κυμαίνεται γύρω στα 35 εκ.) και το πιο μακρύ 25 μ.· υπάρχουν θέματα που αναπτύσσονται σε έναν μόνο κύλινδρο και άλλα σε πολλούς· το μεγαλύτερο ε. αποτελείται από 48 κυλίνδρους. Tο ε. πρέπει να το βλέπει κανείς οριζόντια από δεξιά προς τα αριστερά, κρατώντας το στα χέρια και απλώνοντάς το σε ένα τραπέζι (ή και στο πάτωμα), ξετυλίγοντας τη λωρίδα του χαρτιού με το αριστερό χέρι και τυλίγοντάς το ταυτόχρονα με το δεξί. O κύλινδρος του ε. είναι εφοδιασμένος με ένα ξύλινο ραβδάκι, τα άκρα του οποίου είναι από ελεφαντόδοντο ή κρυστάλλινα, ενώ μερικές φορές έχει μεταλλικά πλαίσια σμιλευμένα και επίχρυσα. Tο μεγαλύτερο μέρος των ε. έχει, δίπλα στη ζωγραφισμένη σκηνή, ένα γραπτό κείμενο, που, εκτός από το ότι εξηγεί το περιεχόμενο, διαρθρώνει την ακολουθία των εικόνων. Αποτελώντας ύψιστη έκφραση της τέχνης Γιαμάτο-ε, η ζωγραφική των ε. θεωρείται ταυτόσημη με τη γραφή λέξεων, λόγω της αξίας που απέκτησε η καλλιγραφία. Την πρώτη μαρτυρία ιαπωνικής ζωγραφικής σε ε. συνιστά ο κύλινδρος της εικονογραφημένης Σούτρα του αιτίου και του αιτιατού του 735. Περίφημο, από φιλολογική άποψη, είναι το Γκεντζί μονογκατάρι του 12ου αι. H ζωγραφική των ε. άσκησε μεγάλη επίδραση στη διακοσμητική ζωγραφική των κάστρων (16ος αι.) και αργότερα στα έντυπα της Oυκίγιο-ε, που αποτέλεσαν την αρχή της σύγχρονης εικονογράφησης του βιβλίου και το τέλος της ζωγραφικής σε κύλινδρο.